dinsdag 29 december 2009

Global village

Door de komst van de massamedia heeft de mens naast het individueel historisch geheugen ook een collectief geheugen. Wanneer identieke communicatie bij een grote massa verspreid wordt, zal de informatie als collectief belangrijk beschouwd worden en in het geheugen opgeslagen worden. Denk bijvoorbeeld maar aan tsunami, deze Kerst 5 jaar geleden of aan de aanslagen op de WTC- torens.

Ook de val van de Berlijnse muur veroorzaakte een kettingreactie van protest en uiteindelijk het einde van de Koude Oorlog. De impact van deze, en nog vele andere gebeurtenissen, zou niet zo groot geweest zijn zonder de massamedia.
Dit collectief geheugen heeft als gevolg dat mensen massaal optreden. Na de
tsunami was er een wereldwijde inzamelactie om op deze manier mensen te helpen hun leven her op te bouwen. Een voorbeeld dichter bij huis waren de witten marsen naar aanleiding van de moor

d op Joe Vanholsbeeck. De meesten voelen zich betrokken bij de gebeurtenissen, hoe ver ze ook mogen plaatsvinden. Via televisie, krant, radio,… worden alles onze huiskamer binnengestuurd.
Dit collectief geheugen leidt niet enkel tot dergelijke nobele daden van de samenleving, een medaille heeft steeds twee kanten. Het kan ook gebruikt worden als middel om de mensen te beïnvloeden. Enerzijds door de selectie binnen de informatiestroom die gemaakt wordt en anderzijds door technische aspecten en gemanipuleerde beelden. Dit concretiseer ik even aan de hand van enkele voorbeelden.

  • In dictoriale regimes maakt men gebruik van uniforme berichtgeving met een verregaande censuur. Een eerste hoogtepunt in deze context werd bereikt met Hitlers minister voor propaganda Joseph Goebbels
  • Terreuraanslagen hadden tot gevolg dat de islam zeer sterk geviseerd werd. Er werd maar weinig onderscheid gemaakt tussen de extremisten en de gewone gelovigen. Het beeld van de Islam trok de wereld rond en heel wat mensen vormden hun mening rond de Islam.
  • In tijden van verkiezingen worden zeer dure campagnes op poten gezet om zo aan een stemmen te komen. Noam Chomsky verwijst in deze context ook naar de verkiezingen van president Obama. Financiële instituten steunden zijn campagne. De vraag rijst dan of het hier dan nog werkelijk om democratie gaat?
Ik had het ook over de beïnvloeding via technische aspecten en manipulatie van de beelden. Ook hiervan zijn tonnen voorbeelden te vinden. Ook al wordt aangenomen dat beelden objectief zijn, schijn bedriegt…




Foto genomen net na de beurscrash. Door het in wit- zwart weer te geven heeft het een diepere impact.


Zoveel volk was er dan toch niet komen opdagen. Je ziet duidelijk dat een deel van de foto gekopieerd en geplakt werd. Koningin Paola staat 2 keer op de foto.




De manipulatie van de bevolking via de massamedia heeft tot gevolg dat er een controle is op de vrijheid van denken. Ons denken wordt in een bepaalde richting gestuurd. Alhoewel dat dit stilaan aan het veranderen is. Er komt steeds meer tegenstand, de bevolking gaat niet altijd stilzwijgend akkoord. Van jongs af aan worden geleerd kritisch te zijn, in deze kritische houding schuilt echter wel het gevaar van aanhoudend cynisme.

De invloed van de media zal er volgens mij altijd zijn, een positieve evolutie in deze context vind ik de komst van het internet. We kunnen nu zelf als individu informatie opzoeken, daarmee zeg ik niet dat alle informatie altijd voor handen is, maar we zijn toch wel op de goede weg. Als je twijfels hebt rond bepaalde gebeurtenissen kan je altijd op het net zoeken naar verschillende standpunten, hoe gek ze ook zijn.
Onlangs zag ik zo een rapportage over de werkelijke gebeurtenissen rond 11/09. Men insinueerde dat de hele gebeurtenis feilloos in scène werd gebracht. Dit
gaat voor mij persoonlijk te ver, maar geef toe het geeft je een andere kijk op de zaken en vooral het zet je aan het denken.

PREVENIER W, HOWELL M., & BOONE M, Uit goede bron: introductie tot historische kritiek, Garant, Antwerpen- Apeldoorn, 2000

SUAU A. Daily life story, www.worldpressphoto.org, 2008

BBC, HARDtalk, BBC, http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/hardtalk/8357526.stm, 18.11.2009

Koninklijk bezoek aan Brakel, In: 'De Beiaard', 10.04.06

4 opmerkingen:

  1. Inderdaad Natascha de invloed van de media op ons denken en doen is groot. Het is belangrijk ons eerst de vraag te stellen waarom de media ons bepaalde beelden of berichten voorschoteld. Als we bewuster leren omgaan met informatie zullen we ook een kritischere kijk krijgen op onze wereld. De maatschappij laat haar waarden en normen zien via de media. Je moet je aan bepaalde regels houden om te leven in onze samenleving. Bijvoorbeeld wat Joe van Holsbeeck deet keurde de maatschappij niet goed. De media houd de samenleving in de hand. Er wordt aan mensen getoont wat juist en fout is. Dit kan inderdaad misbruikt worden om mensen te beïnvloeden.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het is soms heel interessant en hilarisch om een bepaald feit te lezen in de krant zoals het laatste nieuws en daarna dezelfde feiten te lezen in de morgen. Zoals iedereen weet is HLN christelijk getint en De Morgen socialistisch. Als we dan zien hoe die twee kranten hetzelfde onbelangrijk feit analyseren en weergeven, zien we wel dat wij gemanipuleerd zijn volgens de ideologie van de verslaggever.
    Volgens mij censureert de overheid een deel van het nieuws. Het zijn hier echter nog geen Italiaanse toestanden waar de president alles beslist over de media in zijn land.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Is het wel zo dat het merendeel van de mensen steeds kritischer wordt tegenover berichten die in de media verschijnen? Ik denk van niet. Een voorbeeld hiervan is zinloos geweld, dramatische en onrechtvaardige gebeurtenissen die terecht, tot algemene consternatie leiden en tot witte marsen en dergelijke leiden. De media spelen hier een grote rol in het ontstaan van deze massale bewegingen. Door zo uitgebreid en veelvuldig te berichten over een geval van zinloos geweld lijkt het alsof zinloos geweld iets is dat de laatste jaren gigantische proporties heeft aangenomen. Dit zorgt er voor dat het gevoel ontstaat dat de samenleving veel onveiliger is geworden terwijl zinloos geweld altijd al heeft bestaan. Waar slaat trouwens de term zinloos geweld, zoals zo vaak gelanceerd door de media, trouwens op?Heeft geweld dan ooit zijn nut?.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik heb zelf een reportage gezien over de waarheid van 11/09. Het is ongeloofelijk wat een mens bereid te doen.
    Zeker en vast zijn er mensen die na het zien van zo'n reportage (The truth about 11/09) zich afvragen of ze door deze bijdrage gemanipuleerd worden. Ze werden door de leugen zodanig gemanipuleerd dat de waarheid ongeloofwaardig overkomt.

    BeantwoordenVerwijderen